عفونت ها ى دستگاه ادرارى (میزراه)

درهرسال ده میلیون ازمراجعین به مطب پزشکان آمریکائى،عفونت ادرارى دارند . یک پنجم زنان در آمریکا در درازاى زندگى خود دست کم یکبار دچار عفونت ادرارى میگردند .

عفونت دستگاه ادرارى چیست ؟ عفونت دستگاه ادرارى (UTI) هنگامى روى میدهد که باکترى (میکروب) وارد دستگاه ادرارى شده و تکثیر میگردد. دستگاه ادرارى (میزراه) از مثانه ( آبدان )، پیشابراه (مجراى خروجى ادرار) و دو حالب و کلیه (گُرده) ها تشکیل میشود .این میکروبها معمولا از راه پیشابراه وارد مثانه شده و از آنجا به بخش هاى بالاتر دستگاه ادرارى (کلیه ها) میرود و این پدیده قرمزى و ورم در دستگاه ادرارى ایجاد نموده و بیمار احساس درد خواهد نمود .چنانچه عفونت ادرارى زود درمان نگردد میکروبها درون کلیه ها جایگزین شده و عفونتى شدید درکلیه ها ایجاد مى نماید که پیلونفریت ( pyelonephritis ) نامیده مى شود .

آیا افراد خاصى بیشتر مستعد به عفونت ادرارى هستند ؟ آرى . در حالیکه هر کسى مى تواند دچار عفونت ادرارى گردد پاره اى افراد بیشتر مستعد به عفونت ادرارى هستند .

· زنها بیش از مردان دچار عفونت ادرارى میگردند . شاید به خاطر آنکه پیشابراه آنها کوتاهتر بوده و باکترى ها آسانتر میتوانند خود را به مثانه برسانند

· افرادى که دچار بیمارى دیابت شیرین هستند دستگاه دفاعى بدن آنها ناتوان تر شده و زودتر دچار عفونت ادرارى میگردند.

· افرادى که سنگ کلیه یا مردانى که بزرگى‌ غده پروستات دارند و این پدیده موجب بسته شدن راه و باقى ماندن ادرار دردستگاه ادرارى شود ،میتواند منجر به عفونت ادرارى گردد. مردانى که عفونت ادرارى دارند اغلب پروستاتى بزرگتر از طبیعى دارند .

نشانه هاى عفونت ادرارى کدامند ؟ پاره اى از افراد هیچ نشانه اى ندارند اما بیشتر کسانى که عفونت ادرار دارند ممکن است یکى یا چند تا از نشانه هاى زیر را داشته باشند :

· احساس فوریت براى بیرون ریختن ادرار که میزان ادرار بیرون ریخته شده نیزکم بوده و چند قطره بیشتر نیست .

· سوزش به هنگام دفع ادرار

· ادرار تیره یا خونى

· بوى بد ادرار

چنانچه عفونت شدت یافته و به کلیه ها برسد ممکن است بیمار دچار کمردرد و تب و لرز و تهوع و استفراغ گردد. اگر هر یک از نشانه هاى یاد شده را داشتید بیدرنگ به دیدار پزشک خود بروید .

عفونت ادرارى چگونه درمان میشود ؟ نخست پزشک شما دستور آزمایش کامل ادرار براى دیدن میکروبها و سلول هاى خونى را میدهد . داروهاى گوناگون که بیشتر روى میکروبهاى ادرارى اثر میگدارد و از گروه آنتى بیوتیک ها هستند نیز ممکن است براى درمان عفونت ادرارى بکار برود . عفونت ادرارى که با آنتى بیوتیک هاى مناسب درمان شود ممکن است که در عرض یک تا دو روز پاک گردد. به هر صورت پزشک ممکن است که بخواهد درمان با آنتى بیوتیک را به مدت یک تا دو هفته ادامه دهد تا اطمینان یابد که عفونت ریشه کن شده است . گذشته از آن پزشک ممکن است ناچار از به کار بردن داروهاى ضد درد* و کمپرس گرم شده و بخواهد میزان آشامیدنى هایتان را زیادتر نمائید.  *

**( هشدار:

 1-داروهای کاهش دهنده درد میتوانند کلیه ها را آزرده و ناتوان نمایند. 2-چنانچه میزان مصرف آشامیدنى ها بیش از توان کلیه برای دفع آب باشد میزان آب و نمک و در نتیجه حجم مایعات بدن زیاد شده سبب پرفشارى خون و خیز(باد نمودن اندام ها) میگردد.

اگر عفونت با درمان پاک نگردد چه باید کرد ؟ در این زمان پزشک ممکن است درخواست بررسى هاى ویژه بنماید .

· یک گونه تصویر بردارى که به نام (IVP) ( عکس رنگى کلیه ) نامیده میشود که با تزریق وریدى ماده حاجب و سپس تصویر بردارى از کلیه و مثانه انجام میگردد.

· بررسى با اولتراسوند ultrasound که کلیه و مثانه با موج هاى صوتى دیده میشود .

· انجام سیستوسکپى cystoscopic exam که با وارد نمودن یک لوله تو خالى با ذره بین و چراغ مخصوص به درون مثانه انجام میگیرد .

براى بانوانى که پى در پى دچار عفونت ادرارى میگردند چه میتوان کرد ؟ زنانى که در طول سال سه بار یابیشتر دچار عفونت ادرارى میگردند باید به پزشک خود مراجعه نمایند.پزشک ممکن است آزمایش هاى یاد شده را دستور دهد و درمان با آنتى بیوتیک را به شرح زیر برنامه ریزى نماید :

· میزان کمتر آنتى بیوتیک به مدت شش ماه ( تعداد آنتى بیوتیک در روز یک عدد میشود ولى چندین ماه این تعداد توسط بیمار باید خورده شود .

· پس از هر بار فعالیت جنسى یک بار درمان با آنتى بیوتیک · درمان با آنتى بیوتیک براى یک تا دو روز هنگامى که عفونت ادرار روى میدهد.

آیا بانوان باردار بیشتر مستعد به عفونت ادرارى هستند ؟ خیر . اما به دلیل آنکه هنگام باردارى عفونت ادرارى میتواند به کلیه ها برسد شدیدتر خواهد بود . یک بانوى باردار اگر دچار عفونت ادرارى گردد باید به پزشک خود مراجعه نماید تا از نظر فشارخون و احتمال زایمان زودرس بررسى و پیشگیرى گردد .

آیا بانوان میتوانند کارى کنند که از عفونت ادرارى خود پیشگیرى نمایند ؟ آرى . قدم هاى زیر میتواند در پیشگیرى از عفونت ادرارى کارساز باشد .:

· چنانچه کلیه ها نارسا نبوده و پرفشارى خون و ادم در کار نباشد، زیادتر بیاشامید *

· نشانه هایى در دست است که آشامیدن شربت کرنبررى cranberry juice ممکن است بروز عفونت ادرارى را کم نماید، زیرا این میوه داراى ترکیباتى است که میتواند از چسبیدن پاره اى باکترى ها به دیواره دستگاه ادرارى پیشگیرى نماید .

· هیچگاه ادرار خود را نگه ندارید و هنگام احساس دفع بیدرنگ مثانه خود را خالى نمایید .

· خود را از جلو به عقب بشوئید تا میکروبهاى دستگاه گوارش وارد دستگاه ادرارى و تناسلى نگردد.

· دستگاه تناسلى را پیش و پس از هر بار هم بسترى با آب شسته و از بکاربردن مواد ضدعفونى خوددارى نمائید .

· پس از هربا هم بسترى مثانه را خالى نمائید.

· بیماریهاى دستگاه تناسلى را با مراجعه به پزشک متخصص زنان  درمان کنید . در زمان قاعدگى بهداشت فردى را رعایت نمائید. لباسهاى زیر خود را در آفتاب خشک نمائید یا آنها را اطو کنید.