افزایش فشارخون

فشاری که توسط جریان خون به قسمت داخلی سرخرگ ها وارد می شودرا فشار خون می نامند.
سرخرگ ها عروقی هستند که خون پمپ شده از قلب را به بافت های مختلف بدن می رسانند. مقدار فشار خون هر فرد با دو مقدار یا عدد گزارش می شود فشار خون سیستولی که گویای فشار ایجاد شده توسط پمپ قلب است و فشار خون دیاستولی که فشار خون وارد شده بر سرخرگ ها را بین دو ضربان قلب نشان می دهد.
در طول روز و عمر هر فرد میزان فشار خون متغیر است بطوریکه در زمان فعالیت ، فشار خون افزایش می یابد و درهنگام استراحت افت می کند. اما در افراد بیمار حتی در زمان استراحت نیز فشار خون از حد طبیعی بالاتر است. در صورتیکه افزایش فشار خون درمان نشود، باعث لطمه به قلب و عروق می شود و باعث بروز نارسایی قلبی ، سکته قلبی و سکته مغزی و همچنین نارسائی کلیوی می شود.
فشار طبیعی به فشار خون سیستول کمتر از 120 میلی متر جیوه و دیاستول کمتر از 80 میلی متر جیوه اطلاق می شود.
مرحله پیش "پر" فشاری خون: فشار خون سیستول بین 139-120 میلی متر جیوه و دیاستول 89-80 میلی متر جیوه اطلاق می شود افرادیکه فشار خون آنها در مرحله پیش "پر" فشاری خون است می توانند به "افزایش" فشار خون و عوارض ناشی از آن مبتلا گردند.
بیماری "افزایش" فشار خون زمانی است که فشارخون سیستولی بیش از140 میلی متر جیوه و دیاستولی بیش از 90 میلی متر جیوه است.
در بیشتر بزرگسالان علت افزایش فشار خون نامعلوم است ولی در حدود 5% موارد در زمینه یک عامل دیگر فرد مبتلا به افزایش فشار خون می شود .

تشخیص افزایش فشار خون
برای اینکه فردی را مبتلا به پر فشاری خون بدانیم لازم است که حداقل در سه نوبت متوالی به فاصله چند هفته تا ماه فشار خون بالا توسط پزشک اندازه گیری و گزارش گردد. در مواردی که فرد فشار خون های بالا داشته باشد و یا عوارض فشارخون در بیمار ظاهر شده باشد، نیاز به اندازه گیری در چند نوبت نیست و درهمان مرحله اول تشخیص برای بیمار قطعی می گردد.

درمان "افزایش" فشارخون:
روش های غیر دارویی
• تغذیه مناسب : مطالعات نشان داده اند که تغذیه نقش مهمی درمیزان فشار خون دارد.
کاهش سدیم مصرفی (نمک طعام): هر قاشق چایخوری نمک طعام حدود 3 گرم وزن داردکه حاوی 1200 میلی گرم سدیم است .بیشتر غذاهای تازه سدیم کمی دارند و اغلب سدیم در جریان پخت غذا به غذا افزوده می شود. در کشورهایی که مردم سدیم کمی مصرف می کنند بروز پر فشاری خون در آن افراد کمتراست. همچنین در کودکانی که در غذایشان نمک به مقدار کم مصرف شود ، احتمال بروز پر فشاری خون در بزرگسالی کاهش می یابد. کاهش مصرف نمک همچنین تأثیر داروی فشار خون را بهتر کرده و باعث نیاز کمتر فرد به دارو می شود. با کاهش نمک مصرفی در رژیم غذایی به صورت دراز مدت می توان تا 10 میلی متر جیوه فشار خون را کاهش داد. لذا کاهش مصرف نمک احتمال عوارض قلبی عروقی را کم می کند. کاهش نمک مصرفی نه تنها در کاهش فشار خون مؤثر است، بلکه باعث کاهش بروز سنگ کلیه ، جلوگیری از بزرگ شدن قلب، کاهش بروز سکته مغزی و پوکی استخوان می شود.
میزان نمک طعام مصرفی باید تا کمتر از 6 گرم در روز کاهش یابد . لازم به ذکر است که تأثیر مثبت کاهش نمک طعام مصرفی معمولا پس از 6 هفته رژیم کم نمک ظاهر می گردد.
• قطع مصرف الکل: مصرف الکل باعث بروز افزایش فشار خون می شود.
• رژیم غذایی حاوی سبزی و میوه: رژیم غذایی که حاوی سبزیجات و میوه به میزان فراوان باشد که در کاهش فشار خون نقش بسزایی دارد. تأثیرات مثبت دیگراین رژیم کاهش کلسترول خون و کاهش نیاز افراد دیابتی به انسولین است. کاهش چربی اشباع شده غذا و مصرف لبنیات کم چربی نیز در کاهش فشار خون مؤثر است.
• کاهش مصرف کافئین : مصرف نوشیدنی های حاوی کافئین به مقدار زیاد (قهوه، چای، نوشابه) ممکن است باعث افزایش فشار خون خصوصا بدنبال استرس شود.
• کاهش وزن : افزایش وزن می تواند باعث بروز فشارخون بالاو همچنین بروز عوارض قلبی و عروقی ناشی ازافزایش فشار خون شود. افزایش وزن یکی از عواملی است که احتمال بروزافزایش فشارخون به دنبال افزایش سن را تشدید می کند. کاهش کالری غذایی و ورزش در بروز کاهش وزن بسیار مؤثر است.هر یک کیلو گرم کاهش وزن در زنان و مردان می تواند یک میلی متر جیوه از شدت فشار خون بکاهد. علاوه بر تأثیر کاهش وزن در میزان فشارخون ، کاهش وزن می تواند احتمال بروز دیابت را کم کند، باعث جلوگیری از بزرگ شدن قلب شود و منجر به کاهش چربی خون و افزایش کیفیت زندگی گردد.
• کاهش استرس
• ورزش : پیاده روی تند حداقل 5 روز هفته هر بار به مدت 30 دقیقه
• قطع سیگار

علی رغم اقدامات فوق در بعضی از افراد، فشار خون همچنان بیش از حد طبیعی باقی می ماند که نیازمند درمان دارویی می باشد.

دارو های پایین آورنده فشار خون:
داروهای فشار خون معمولا بخوبی تحمل می شوند ولی در هر فرد برای اینکه داروی مناسب برای کنترل فشار خون و دوز دارو مشخص گردد نیازمند فرصت کافی می باشد.

توصیه :
• انتخاب دارو به عهده پزشک مسئول شما است.
• قبل از شروع دارو با عوارض آن آشنا شوید.
• در صورت بروز هر گونه مشکل با پزشک در مورد تنظیم دوز دارو یا تعویض دارو تماس بگیرید.
• در صورت بروز گیجی و خواب آلودگی بدنبال مصرف دارو از رانندگی پرهیز کنید.
• برای جلوگیری از بروز تداخل دارویی حتما کلیه داروهای مصرفی خود را به اطلاع پزشک خود برسانید.
در بیمارانی که به یگ گروه دارو پاسخ درمانی مناسب ندهند، می توان از گروه دیگر داروها نیز استفاده کرد .

کلیه مطالب ذکر شده فقط برای افزایش آگاهی شما می باشد. در صورتیکه هر گونه ابهامی در مورد بیماری فشار خون دارید حتما باپزشک خود تماس بگیرید

برگرفته از سایت " انجمن علمى بیماریهاى‌کلیه ایران " ( انجمن نفرولوژى ایران )