بررسى هاى آزمایشگاهى بیمارى لوپوس

بسیارى از نشانه هاى بیمارى لوپوس منتشر ( سیستمیک ) میتواند تقلیدى از نشانه هاى دیگر بیماریهاباشد ، گاهى تشخیص بیمارى لوپوس دشوار میباشد .

براى شناسایى بیمارى لوپوس بررسى هاى موشکافانه زیر سودمند است.

• تاریخچه کامل پزشکى بیمار .
• نشانه هاى شایع بیمارى ، در بیمار .
• بررسى آزمایشهاى معمولى و آزمایشهاى اختصاصى دستگاه ایمنى .

براى تشخیص بیمارى لوپوس عمومى منتشر باید فردى که بررسى میگردد نشانه هاى ناهنجارى در چندین اندام را داشته باشد. نشانه ها و یافته هاى زیر ویژه تشخیص بیمارى لوپوس میباشد :

• پوست : آزردگى هاى پوست روى گونه ها به شکل بال پروانه ، زخم هایى درمخاط دهان و ریزش مو .
• مفصل ها : درد- قرمزى – تورم .
• کلیه : آزمایش غیر طبیعى ادرار که نشان دهنده بیمارى کلیه باشد.
• پوشش دیواره ها ى اندام ها : آب آوردن ریه ( التهاب پوشش ریه ) ، پریکاردیت ( التهاب پرده قلب ) ، و یا پریتونیت ( التهاب درون پرده هاى شکم ) . روى هم رفته این نوع التهاب ها پلى سروزایت( التهاب غشاهایى که سینه، شکم ، و مفصل ها را آستر مى کنند، همراه با تراکم مایع در حفره ها ) نامیده میشود.
• خون : کم خونى همولیتیک ( ازبین رفتن گویچه هاى سرخ در اثر خودپادتن ها که پیامد آن Hgb پائین است )، لکوپنى (پائین بودن شمارگویچه هاى سفید ) ترومبوسیتوپنى ( کاهش شمار پلاکت ها ) ، پلاکت ها کار کردهایى چند دارند که همه به بند آوردن خونریزى ( انعقاد خون) مربوط میشود.
• ریه ها : ارتشاح سلولى ( انباشتن شدن سلولهاى التهابى در نسج ریه که در تصویر بردارى از ریه سایه آن دیده میشود ) که میتواند پیدا شده و پس از مدتى با درمان یا به خودى خود برطرف شود.
• دستگاه عصبى : تشنج ( حرکات خود به خودى ماهیچه و اندام ها‌)؛ اختلال شعور ( سایکوز‌) آسیب عصب ها که میتواند حس هاى ناآشنا را پى داشته و قدرت ماهیچه ایى را دگرگون سازد.

اگر هر فردى چند تا از این نشانه ها ( علامت ها) را داشته باشد ، پس از آن پزشک در خواست آزمایشات چگونگى دستگاه ایمنى را خواهد داد. همیشه پزشکان در جستجوى نشانه هایى از اتو آنتى بادى ها (خودپادتن ها ) هستند .گر چه یک آزمایش به تنها ئى نمیتواند گواه بر داشتن بیمارى لوپوس در فرد باشد، و چندین آزمایش گوناگون به پزشک کمک میکند که تشخیص بیمارى لوپوس گذاشته شود.

نخست، بررسى هاى بالینى براى فردى که بیمار ى فعال دارد انجام میگردد،که این بررسى ها در برگیرنده : سرعت رسوب گلوبولى ESR) ) و CRP میباشد که نشان دهنده التهاب به هر علتى میتواند باشد. الکتروفورز پروتنین هاى خون نشان دهنده افزایش گاماگلوبولین و کاهش آلبومین ، و آزمایش ساده( روتین‌) خون مانندشمارش گویچه هاى خون که میتواند کم خونى و کاهش پلاکت ها و گلبولهاى سفید را نشان دهد.

سرانجام،آزمایشات شیمى نشان دهنده درگیرى کلیه و افزایش ازت اوره خون ( BUN) و کراتینین، کارکرد غیر طبیعى آزمایشات کبدى، و افزایش آنزیم هاى ماهیچه ها  (مانندCPK ) اگر ماهیچه ها و مفاصل در آن زمان درگیر شده باشد .

این گونه از ناهنجارى ها پزشک را از درگیرى دستگاه هاى گوناگون بدن آگاه میسازد.

آزمایش هائى که بیشتر براى تشخیص بیمارى لوپوس درخواست میگردد :

1- آزمایش پادتن ضد هسته سلولى (ANA ) که مشخص کننده خودپادتن هاى سلول هسته اى در خون است .

2-    Anti DNA Ab آزمایش آنتى – دى ان آ آنتى بادى که مشخص کننده آنتى بادى به مواد ژنتیک در سلول است .

3-    Anti-Sm Ab آزمایش آنتى – اس ام آنتى بادى که مشخص کننده آنتى بادى به سلول ماهیچه که ریبونکلوپروتین درون هسته سلول.

4- انجام آزمایش ها یى که سطح سرم شان در خون اندازه گیرى میشود و به نام کمپلیمان هستند ( یک گروه از پروتئین ها که میتوانند ویران کننده پاسخ ایمنى بدن باشند) .  (C3 , C4 )

آزمایش آ . ان .آ (ANA )

آزمایش ANA ( بررسى پادتن ضد هسته سلول به روش ایمونوفلورسنس) یک آزمایش حساس براى تشخیص بیمارى لوپوس میباشد ، که در 97% از بیماران مثبت میباشد . هنگامیکه بیشتر از سه نشانه بالینى مانند درگیرى پوست ، مفصل ، کلیه ، پرده هاى پوششى ریه و قلب، خون، یا دستگاه مرکزى اعصاب که در بالا از آنها یاد شد ، با  یک آزمایش مثبت ANA تشخیص بیمارى را اثبات مینماید.

آزمایش مثبت ANA تقریبا در همه افراد با لوپوس عمومى منتشر ، بهترین آزمایش حساس در تشخیص بیمارى است که در حال حاضر در دسترس بوده و تایید کننده تشخیص لوپوس عمومى منتشر است،  وقتیکه نشانه هاى بالینى نیز در بیمار وجود داشته باشد.

آزمایش منفى ANA گواهى قوى بر علیه بیمارى لوپوس است .به هر حال در این بیمارى ، بندرت ممکن است آزمایش ANA منفى باشد .

در بیماران مبتلا به لوپوس که آنتى فسفولیپید آنتى بادى مثبت دارند میتواند ANAمنفى باشد.

به هر حال، یک آزمایش ANA مثبت به تنهایى گواهى براى اثبات و تشخیص بیمارى لوپوس نمیباشد، زیرا در بیماران زیر بدون در کاربودن بیمارى لوپوس ANA میتواند مثبت باشد :

· دیگر بیمارى هاى بافت همبند مانند اسکلرودرما، نشانگان شوگرن ، التهاب روماتیمسى مفصل ( آرتریت روماتوئید )، و بیمارى تیروئید، و بیمارى کبد و التهاب مفصل نزد جوانان .

· بیمارانى که داروهاى زیر را بکار میبرند مانند پروکاینامید، هیدرالازین ، ایزونیازید، وکلروپرومازین .

· بیمارى هاى ویروسى مانند منو نوکلئوز عفونى ( بیمارى عفونى که گره هاى لنفى را در گردن ، زیربغل و کشاله ران مبتلا میکند ؛بیشتر نوجوانان و جوانان را گرفتار میسازد .)و دیگر بیماریهاى مزمن عفونى مانند هپاتیت ، جذام، مالاریا و اندوکاردیت باکتریایى حاد .

· دیگربیماریهاى خودایمنى، شامل :  تصلب یا سختى گوناگون ( multiple sclerosis)  و التهاب تیروئید .

برگرفته :  از سایت لوپوس آمریکا  www.Lupus.org توضیح  : Lab Tests 

برگردان  :  گروه بیماران لوپوس ایران     WWW.lupus.ir